Zoet, zout, zuur en bitter

“Hoe smaakt levertraan?” “Vies!” Afkeer klinkt  door in de stem van de dementerende heer. Zijn buurvrouw trekt een vies gezicht. Die vette, bittere smaak. “Maar na de levertraan, kreeg ik van mijn moeder een schepje suiker!” De andere ouderen knikken: ja, dat herkennen ze. 

Van sommige berichten in de media krijg ik ook een vieze smaak in de mond: bittere pillen deelt onze overheid uit. Onder de mierzoete term ‘participatiemaatschappij’ gaat een bittere waarheid schuil: bezuinigen op zorg voor dementerende ouderen. Dementerenden moeten langer thuis blijven, hun mantelzorgers moeten langer voor hen zorgen of liever nog: hen in huis nemen! En aan de lokale overheden de schone taak om dit beleid uit te voeren. Mag ik de overheid dan ook even trakteren op wat ongezouten waarheden? Dementerenden willen zelf ook langer thuis blijven, inderdaad; mantelzorgers participeren allang, willen niets liever dan zo lang mogelijk zorg dragen voor hun partner of ouder! Pas als het eigenlijk al niet meer kan zetten, dat ‘participeren’, dragen ze een deel van de zorg over aan beroepskrachten. Nood – gedwongen, vermoeid en vaak met tranen in de ogen. En ondertussen worstelen ze met de lokale overheid die nog geen ervaring en kennis van zaken heeft om met minder middelen dezelfde zorg te leveren!
 
Dementie op zich is al een bittere pil die mensen te slikken krijgen: een ernstige ziekte waar ook hun omgeving onder lijdt. En voorlopig is er echt nog geen kruid tegen gewassen, medisch gezien. Maar wat er wel is, is een hele ‘snoepwinkel’ vol kennis en middelen om het welzijn van deze mensen te verbeteren. Herinnert u zich nog een snoepwinkeltje uit uw jeugd? Hoe het er rook? Hoe het water u in de mond liep? De Dementie-winkel.nl doet mij een beetje denken aan zo’n snoepwinkel: er valt van alles te vinden voor mantelzorgers en beroepskrachten om het leven van dementerenden en mantelzorgers kleurrijker te maken en beter te laten smaken.
 
En mag ik dan onze landelijke overheid vragen de gemeentelijke overheden, beroepskrachten, vrijwilligers en mantelzorgers te trakteren op wat kennis rond dementie? Oh, als u trakteert: deel dan het boek ‘Het demente brein, omgaan met probleemgedrag’ uit van Anneke van der Plaats en Gerke de Boer. Daarin wordt in heldere taal uitgelegd hoe het demente brein werkt, waar het werkt en wat er niet meer werkt. Maar vooral ook hoe je het leven van dementerende ouderen leefbaarder en aangenamer kunt maken. Hoe zo ook het leven van mantelzorgers, beroepskrachten, mede cliënten en vrijwilligers wat verzoet: bitterzoet misschien. Maar toch.
 
Desirée van Keulen
30-05-2014
(verteller, auteur, activiteitenbegeleider)