Het heerlijk avondje is gekomen!

De bezoekers van het OntmoetingsCentrum voor mensen met Dementie zijn er duidelijk over: Zwarte Piet hoort zwart te zijn! Want: ‘Hij was toch altijd zwart? Waarom zou dat dan nu moeten veranderen?’ Bovendien: ‘Sinterklaas is een kinderfeest! Dat moet je toch als volwassenen niet bederven? Wie doet dat dan en waarom? Niets is zo mooi als die kinderkoppies als ze Sinterklaas zien!’

Met dat ze dit zeggen, helpen deze ouderen mij aan een helderder beeld over hoe we met hen het Sinterklaasfeest kunnen vieren. ‘Het is een kinderfeest! Niets zo mooi als die kinderkoppies…’

Dus waar denkt u dat de mevrouw die dit zegt het meest van zou genieten op vijf december? Juist: deel hebben aan een Sinterklaasfeest waar ze kan genieten van die kinderkoppies!

Veel verpleeghuizen werken zich voor 5 december uit  de naad! De verkleedkleren van Sint en zijn zwarte Pieten moeten gecontroleerd, gewassen, gerepareerd, gestreken. Er moet een geschikte Sint worden gezocht: een man, eentje die de mensen kent, een grapje kan maken, tact heeft. Er moeten Pieten worden geworven onder het personeel. Al die mensen moeten netjes aangekleed en geschminkt door de activiteitenbegeleiders. Er moeten nepcadeautjes ingepakt waarmee het pand moet worden versierd… Oh ja? Moet dat? Van wie, voor wie? Nee, het mankeert absoluut niet aan inzet en enthousiasme. Maar… waarmee zouden we deze ouderen nu het meeste plezier doen?

Ik schat dat het dan vooral gaat om gezelligheid, om aandacht, om stralende kinderkoppies, bekende Sinterklaasliedjes, wat lekkers, en ach ja: een cadeautje is misschien ook wel leuk. Maar zeker niet het belangrijkste.

Aandacht voor hen, luisteren naar hun verhalen, vragen naar hun mening over de Zwarte Pieten-discussie, respect voor hun visie: zwarte Piet was altijd al zwart… Wat een mooie kans om te vragen naar hun Sinterklaasfeest, vroeger als kind, als ouder van of als opa en oma van…

Sintliedjes zingen? Niet als doel op zich, niet omdat mensen met dementie standaard in het verleden leven, maar omdat die liedjes zo mooi herinneringen wakker kunnen maken!

‘Zie ginds komt de stoomboot…’ Ging u vroeger naar de intocht van Sinterklaas kijken?
‘Daar wordt aan de deur geklopt…’ Kwam Sinterklaas wel eens thuis bij u op bezoek?
‘Wie de roe krijgt…’ Werd u bang gemaakt voor Sinterklaas?
‘Een pop met krullen in het haar…’ Kreeg u een cadeautje in uw schoen? Wat kreeg u dan?

Ons geheugen kan vreemde dingen met ons doen. Neem nu dat Sinterklaasfeest waarop ik die mooie pop kreeg… Nou, die pop herinner ik me dus  helemaal niet. Wel die mooie rooie hijskraan die mijn broer kreeg! Het gaat er m.i. dan ook helemaal niet om of iemand zich iets nog  echt herinnert, of die herinneringen kloppen, of ze historisch juist zijn. Maar om wat goede herinneringen kunnen wakker maken. Weer even terug naar toen, weer even dat feestelijke gevoel. Jezelf indirect herkennen in die mooie kinderkoppies!

En als u dan toch een cadeautje wilt geven? Geef dan een mooie herinnering cadeau. Vertel uw partner, uw vader of moeder over hoe u vroeger samen Sinterklaas vierde. Helemaal mooi is het als u nog foto’s heeft van die tijd: uitvergroten, inplakken, inlijsten, er samen over praten…
Dan is er een grote kans dat dat heerlijk avondje inderdaad komt…

Desirée van Keulen
(schrijfster, verteller, activiteitenbegeleider)