Een mooie herinnering cadeau

Vol ongeloof kijkt ze me aan. Ik heb haar net gefeliciteerd en verteld hoe oud ze is geworden: 91. Ze zegt iets wat ik versta als: ‘Echt?’ En dan iets wat klinkt als ‘56’…. Ze gebaart of ik het voor haar op wil schrijven. Natuurlijk wil ik dat. Ze vouwt het briefje dat ik haar geef op en stopt het zorgvuldig weg in haar decolleté. Het ziet eruit alsof ze dat vaker deed, daar even iets wegstoppen. Later is ze het vergeten -vanzelf- dat ze jarig is, hoe oud ze is en dat ik het op een briefje schreef en waar ze het briefje heeft gelaten. En dan zeg en gebaar ik maar gewoon: ‘U heeft het in uw decolleté gestopt…’, alsof ik dat dagelijks doe en zeg. Onbekommerd peutert ze het briefje weer tevoorschijn, strijkt het glad en kijkt me vol ongeloof aan. ‘Ik? 91? Echt?’
 
Zo vanzelfsprekend als het vroeger voor deze mensen was toen ze nog niet dementeerden, zo ingewikkeld is het nu om jarig te zijn. ‘Ben ik jarig? Oh ja? Zo oud? Voor wie is die taart? Voor mij? Ben ik jarig dan?’ Vroeger draaiden de dames er hun hand niet voor om: ‘Je beste jurk aan, de dag ervoor nog snel naar de kapper geweest, stofzuigen, een bloemetje op tafel, koffie zetten, cake bakken, bowl maken, sigaretten op tafel, een pilsje voor de mannen in huis halen, een advocaatje voor Tante Truus, ’s avonds laat nog even snel afwassen en nog even met de benen omhoog bijkomen. Zo laat alweer? Nou, dan gaan we maar naar bed. Morgen weer vroeg dag.
 
En voor familie en vrienden wordt de gezellige verjaardag van moeder opeens ook een ingewikkelde en misschien wel verdrietige dag. Want wat is er nog van over van dat gezellige familiefeest? Oom Jan die moppen tapte, je moeder die zelf advocaat had gemaakt, je vader die op een goede sigaar trakteerde… En wat neem je in vredesnaam voor cadeau mee voor je moeder, die als jij binnenkomt stappen denkt dat je haar jongere zusje bent? Ja, vroeger had je het wel geweten waar je haar een plezier mee deed. Maar nu? Bovendien, binnen vijf minuten is ze vergeten dat jij die bloemen gaf… ‘En wat doet die nachtjapon hier? Is die voor mij? Maar kind, wat moet ik met een nachtjapon?’
 
Maar die bloemen, als je weet wat haar lievelingbloemen zijn, zijn nog steeds mooi. Dat blijft. En wat ze vroeger lekker vond, een dikke kans dat u haar daar nog steeds een genoegen mee doet. Was u moeder dol op sjaaltjes? Hield ze wel van een spelletje? Die kleine, herkenbare genoegens van vroeger, blijven fijn. Mooie familiefoto’s, als ze maar niet te klein zijn en er bij staat wie erop staan. Een cd’tje met liedjes van vroeger, als iemand anders het maar even op zet en dan met z’n allen meezingen. Dat blijft leuk, ook op die verjaardag die zo weer vergeten is. Bovendien, morgen kan hij weer gedraaid worden.
 
Maar het allermooiste wat u geven kunt is misschien wel een aantal mooie herinneringen uit het leven van uw moeder, vader, echtgenoot. Een levensverhaal, in wat voor vorm dan ook. Een foto van de trouwdag: met datum, jaar en plaats; een anekdote uit haar jeugd: ‘Weet u nog moeder dat uw opa blind was en dat u dan samen met hem ging wandelen en hem alles aanwees?’ ‘Weet je nog vader, uw eerste auto, dat rode Dafje?’ ‘Wij gingen samen sleeën, hè, Pap? In ’t Hoft, recht tegenover ons huis, weet u wel?’ Dat zijn misschien wel de mooiste cadeaus. Ieder familielid kan er een aanreiken, net als goede vrienden, buren en oud-collega’s. Het zijn geschenken die u iedere week opnieuw voor uw geliefde uit kan pakken… Als de bloemen allang verlept zijn en de taart op.

Desirée van Keulen
Verhalenverteller, schrijfster, spelontwerpster