Bewegen en laten bewegen

Even eerlijk zijn: u en ik weten heel goed dat bewegen moet omdat het gezond is, maar… Heeft u altijd zin om zo verstandig te zijn? Soms bent u te moe, soms heeft u gewoon geen zin of het komt er niet van.
U en ik weten ook dat we gemakkelijker in beweging komen als we dat ‘bewegen’ leuk vinden: we zoeken een sport die bij ons past. U en ik komen ook gemakkelijker op gang als we met een vriend of vriendin afspreken dat we bijvoorbeeld samen naar fitness gaan.

Wellicht kunt u zich, als u er even over nadenkt, dan ook best voorstellen dat ouderen die minder energie hebben, sneller moe zijn, meer lichamelijke beperkingen hebben, zichzelf nog moeilijker kunnen overhalen om verstandig te zijn en te bewegen. Zucht, alleen de gedachte al. En als je dan ook nog aan het dementeren bent? Verward zijn en steeds moeten proberen de wereld begrijpen vraagt veel extra energie. Dus wat nu?

Net als voor u en voor mij helpt het als dat bewegen leuk is. De kunst is deze mensen niet over te halen maar te verleiden tot fysieke inspanningen. Wat ook kan helpen is als er meer mensen ‘sporten’. Dat hoeven niet per se andere ouderen met dementie zijn, maar dat kan ook een familielid zijn. Opa is veel gemakkelijker te verleiden tot een balletje trappen als hij dat samen met de kleinkinderen kan doen. Oma trouwens ook. Ze doen dat niet voor zichzelf, ze doen dat voor hun kleinkinderen. Plezier voor twee!

Gelukkig komen er steeds meer verleidelijke producten op de markt waardoor bewegen geen verplichte sport is maar een spel. Bewegen zonder dat je het door hebt dat je beweegt…
Geweldig is bijvoorbeeld het Fietslabyrint. Fietsen achter een scherm waarop je je vertrouwde omgeving voorbij ziet komen. In de regio Leiden kun je zelfs waterfietsen door de grachten.
Voor wie niet meer fietsen kan, ook niet aangepast, is er bijvoorbeeld de Tovertafel. Ouderen kunnen met rolstoel en al gewoon om een eettafel zitten waarop bewegende beelden verschijnen en verdwijnen door simpelweg de beelden op de tafel aan te raken. Vallen de ouderen stil, dan neemt de tafel het initiatief over. Vooral voor mensen met dementie is dat belangrijk.
 
Dit soort ‘spelen’ zijn wel duur, maar door m.b.v. de Dementiewinkel een geldinzamelactie te beginnen, wordt veel mogelijk. Als u ‘in beweging’ komt, helpt de Dementiewinkel u op gang.

En dan is er nog een heel ander soort bewegen. Het alledaagse bewegen. Daarvoor hoeven hulpverleners en familieleden alleen maar op hun handen te gaan zitten. Ik bedoel: ren niet gelijk naar iemand toe om iets aan te geven. Misschien kan iemand die suikerpot nog wel zelf pakken?
Regelmatig helpen oudere mannen met dementie mij met het verzetten van een tafel: lichaamsbeweging. Het aangeven van een bord, het aanpakken van het brood, het oprapen van een servet: het is geen spel, het is geen sport, maar het is wel beweging. Als het om dit soort bewegingen gaat, heeft niemand in de gaten dat u hem of haar verleidt tot dat o zo verstandige bewegen.

Dus: laat mensen bewegen. Leven en laten leven; bewegen en laten bewegen. Minder is in dit geval meer.

Desirée van Keulen,

verhalenvertelster, spelontwerpster, schrijfster