Als bezoeken een bezoeking wordt ...

‘Als je oud wordt ga je platen draaien’, zei ooit een oudere docent tegen ons studenten. En dat is precies wat mijn grootvader deed, toen hij t.g.v. Alzheimer dementeerde. Hij ‘draaide platen’. Niet alleen zijn langspeelplaten draaide hij 1001 keer, maar hij draaide ook steeds dezelfde verhalen af. De langspeelplaten die hij grijs draaide verdroeg ik door mee te zingen; zijn verhalen door iedere keer maar weer geduldig te zijn.

Net zoals zijn versleten langspeelplaten af een toe een groef oversloegen, deed hij dat ook met zijn verhalen. Ergens in het verhaal miste hij een groef. 
Maar terwijl zijn langspeelplaten verder speelden, kwam Opa weer uit op het begin van zijn verhaal… Om gek van te worden!

Hoe vult u uw bezoek aan uw vader die dementeert en nog thuis woont in, zonder uw geduld te verliezen? Hoe komt u de bezoekjes aan uw partner in het verpleeghuis door zonder u wanhopig af te vragen: wat nu?
 
Natuurlijk zijn de mogelijkheden om een bezoek op een positieve manier in te vullen, voor iedereen anders. De ene mens met dementie is de andere niet. De ene mantelzorger is ook de andere niet.
Maar wat misschien wel voor iedereen geldt is dat u een plannetje zou kunnen maken. En als de ene invulling niet werkt, zou u de andere kunnen proberen. Maak desnoods een lijstje en wissel uw ervaringen uit met uw naasten. Wie weet heeft uw zus een goede oplossing gevonden?

Kunt u samen iets doen?
Wandelen, koffiezetten, een boodschapje, de was opvouwen, afwassen, uw moeder samen met de kleinkinderen kleurplaten laten kleuren. Een verhaal voorlezen, familiefoto’s bekijken, samen liedjes zingen. Het maakt helemaal niet uit als het vals is. Samen een dutje doen, theedrinken in het restaurant van het verpleeghuis?
 
Probeer aan te sluiten bij wat iemand vroeger kon en leuk vond
Lapjes stof bekijken en bedenken wat je ervan zou kunnen maken, als handwerken geen optie meer is. De foto’s van een plantenboek bekijken, als tuinieren niet meer gaat. Een boek met kunstplaten bekijken, als tekenen of schilderen niet meer lukt. Naar voetbal kijken, als er geen balletje getrapt kan worden.
 
Een praatje maken om herinneringen op te roepen
Een visite draait al snel uit op een gesprek. Dat kan best lastig zijn met iemand die dementeert…
Vaak vertelt iemand steeds weer hetzelfde verhaal en ja, dat verhaal kent u al lang. Maar het kan best zijn dat er nog herinneringen in iemands geheugen zitten die u nog niet kent en die naar boven komen als u daar voorzichtig aan ‘peutert’. Oude foto’s, voorwerpen van vroeger, geuren, geluiden, smaken: alles kan een herinnering oproepen. Ook als u zelf een verhaal vertelt over uw verleden, kan dat bij de ander een verhaal oproepen. Pas zei ik tegen een oudeheer dat mijn vader vroeger behanger was. Bingo! Zijn vader was behanger en stoffeerder. Bovendien vulde zijn vader matrassen met kapok.
 
Als alles op niets uit loopt
Soms lukt het gewoon niet. Alle goed bedoelde pogingen lopen vast. U heeft uw dag niet. Uw moeder is op geen enkele manier te bereiken. Wat dan? Wees dan eens lief voor u zelf. Ga naar huis voor u uw geduld verliest of boos wordt. Dat is ook beter voor degene die u bezoekt. Echt waar.
 
Niemand is heilig en dat hoeft ook niet!
 
Desirée van Keulen
Het Verhalenrijk: Vertellen met Zorg