'Welterusten lieverd!' Robot Will buigt zich voorover

Is dat de toekomst voor onze naaste met dementie? Een robot dekt je moeder toe, zegt haar welterusten en kust haar? U bestelt in een webshop een robot en hij wordt eerst geprogrammeerd. U kiest naam en geslacht. De robot krijgt een chip met informatie over uw moeder. Goedkoop is hij niet, maar…

Science fiction

Science fiction? Misschien niet zo lang meer? De technologie in de zorg voor mensen met dementie heeft zijn intrede gedaan. Op dit moment is er Robot Zora.  ZORA staat voor: Zorg Ouderen Revalidatie en Animatie. Zora wordt momenteel hoofdzakelijk ingezet voor activeren, animeren, revalideren, afleiden, reminiscentie, communiceren en vergemakkelijken sociaal contact bij eenzaamheid. Als u doorklikt op de link, bekijk dan eens het filmpje en vorm uw mening. Voor inzet in de dementiezorg moeten nog ‘wat ontwikkelingsslagen’ worden gemaakt. Zora is ontwikkeld om in te zetten in instellingen. Het huis in de film waar Zora wordt ingezet,  wil Zora financieren met behulp van een Europese subsidie.

Morele dilemma’s

Ik kijk ernaar met gemengde gevoelens. Wil ik zorg overlaten nemen door robots? Zijn robots net zo invoelend en flexibel als mensen? Worden ze niet toch ingezet als bezuiniging op de zorg? Laat je mensen met dementie alleen met de toekomstige humanode robots?

Maar misschien is ‘zorg overnemen’ niet wat hier gaande is. Gaat het niet om inzetten van technologie naast de ‘gewone’ menselijke zorg? Maar wat laten we aanvullen? Hoever gaan we daarin? Dat zijn morele dilemma’s waar we niet aan voorbij mogen gaan.

Activerende technologie in instellingen

Ondertussen is er al heel wat meer toegepaste technologie in de zorg. Zo is er de ‘SilverFit Alois’ die mensen aanzet tot bewegen, contact en het trainen van je geest. De ontwikkelaars zijn niet over een nacht ijs gegaan. Er is uitvoerig onderzoek gedaan en de resultaten zijn positief. De SilverFit kan samen met zorgverleners, familie, vrienden en vrijwilligers in de instelling worden gebruikt. 
Iedereen kan worden getraind in het gebruik.

Technologie thuis

Zit ik nog wel met het dilemma dat de overheid wil dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven en dat de meeste mensen met dementie  thuis wonen. De Tovertafel, de Belevenistafel en zijn kleinere en flexibelere varianten en de CRDL, die je altijd samen (!) gebruikt, zijn vooral bedoeld voor verpleeghuizen en andere grotere instellingen.

Op schoot

Voor thuis lijkt me een interactieve hond of poes gezelliger en beter haalbaar. Als degene bij wie hij op schoot gaat tenminste van dieren hield. Voor de mantelzorger een kans om zelf ook te ontspannen! 
Een pop die prettig aanvoelt en babygeluidjes maakt? Het is soms een drempel voor de omgeving (uw partner met een pop op schoot), maar ik heb mensen met dementie heel goed op poppen zien reageren. Een buitengewoon levendige en beweeglijke dame reageerde erop met grote behoedzaamheid. Huilende poppen kunnen mensen erg onrustig maken, dus zelf zou ik dat niet willen… Oh, als de pop kwijt is, dan speelt uw kleinkind er vermoedelijk mee!

Technologie op maat

Eigenlijk is het als altijd: ga op zoek wat bij de persoon met dementie past, wat bij uw situatie past. Technologie moet steeds weer voor ieder mens op maat gemaakt worden! Laat de menselijke maat de doorslag geven!

Desirée van Keulen
(verteller, spelontwikkelaar, activiteitenadviseur)