Niet thuis in eigen huis?

Wakker worden in verwarring

Stel u voor: u doet uw pantoffels uit, u stapt in uw eigen bed, in uw vertrouwde slaapkamer.
’s Morgens wordt u wakker uit een hele diepe slaap, u doet uw ogen open en (even) heeft u geen flauw idee, waar u bent. Verward kijkt u om u heen. Oh, gelukkig… 
Maar mensen met dementie, worden als het ware regelmatig ‘wakker’ in een hen volstrekt onbekende omgeving en er staat soms een volslagen onbekende naast hun bed. Erger nog, er ligt een vreemde kerel naast je. Of een weliswaar knappe vrouw, maar toch… Wie is dat mens dat opgewekt “Goedemorgen” tegen je zegt?

Leven in een droom

Of u droomt een nacht enorm en in die droom loopt alles door elkaar. Zo onrustig. Misschien bent u wel bang, want waar bent u? En hoe komt u in vredesnaam weer thuis? En wie is die man die achter u aan loopt? Als u wakker wordt, dringt tot u door dat het maar een droom was. Toch duurt het wel even voor u dat verwarde gevoel van u af zet.
Mensen met dementie leven misschien wel in een grote verwarrende “droom”, waarin ze zich constant afvragen waar ze zijn, hoe ze thuis komen… En helaas, ze worden niet net als mensen met een gezondere geest standaard wakker uit die “droom”. En ze beschikken niet altijd meer over de mogelijkheden om te bedenken hoe, wat, waar, wanneer… Dat begint toch wel op een nachtmerrie te lijken? Angstaanjagend, vermoeiend… En dan zegt er iemand: “Kom Henk, je ziet toch wel dat je gewoon thuis bent?”  Om razend van te worden, want je bent helemaal niet thuis!

De wetenschap van thuisgevoel

Gelukkig is er door de jaren heen steeds meer kennis ontwikkeld om mensen met dementie zich meer thuis in eigen huis te laten voelen. Kennis gebaseerd op de werking van onze hersenen.
Geïnspireerd door Dr. Anneke van der Plaats, zijn er adviezen voor particulieren en professionals, praktische tips en materialen om een gevoel van “thuis” te creëren. Voor leergierige zorgmedewerkers zijn er zelfs cursussen waarmee zij kunnen zorgen voor een sfeer van thuis in het verpleeghuis, op de dagbesteding, in het zorgcentrum.

Het belang van herkenbaarheid

Ik zou me thuis voelen in een omgeving waar een muursticker een goed gevulde boekenkast liet zien. Ooit had ik een client die altijd haar plekje in de huiskamer wist, waarop ze helemaal tot rust kwam: bij die stapel boeken op tafel. En nee, het was op den duur niet belangrijk meer dat ze die boeken niet “echt” las!

Rust door herkenning

In een herkenbare omgeving, komen mensen met dementie eerder tot rust. Bij die omgeving horen ook mensen en natuur. Mensen die zich “voorspelbaar” en rustig gedragen. Natuur die je doet denken aan de streek van je jeugd… Een tuin waarin je kunt rommelen… 

Bekend voedsel

En heel praktisch, eten dat je herkent als eten! Met een gezonde geest, op vakantie in het buitenland, wilt u misschien vooral of alleen maar nieuwe gerechten. Mensen met dementie hebben nogal eens een voorkeur voor vertrouwd eten. Voor de een is dat misschien zuurkoolstamppot, voor de ander misschien nasi goreng. Dat eet veel lekkerder. En oh, wat kan zoiets “gewoons” toch fijn zijn.

Desirée van Keulen 
Het Verhalenrijk