-
Hoe kan je iemand ondersteunen bij betere oriëntatie thuis?
Hoe kan je iemand ondersteunen bij oriëntatie thuis?
Wat helpt om zelf regie over het dagelijkse leven te behouden? Zoals in de zorg voor zichzelf, bij het koken, het eten, naar de toilet gaan, etc. Wat helpt iemand om in zijn of haar eigen huis de 'weg te blijven vinden'? Deze vraag hebben wij aan ervaringsexperts voorgelegd. Hieronder een overzicht van de tips die zij gaven.
Veel dingen zijn maatwerk - Annemarie Bolder (Occupational therapist ZGAO)
Veel dingen zijn maatwerk en moeten afgestemd worden op de desbetreffende persoon. Zo kan het voor sommige personen handig zijn om bijvoorbeeld alle benodigdheden voor het koffiezetten op een dienblad op een aanrecht te zetten zodat ze niet hoeven te zoeken naar de spullen terwijl het voor een ander juist belangrijk is dat de benodigdheden op de oude vertrouwde plek blijven staan. Hierbij enkele algemene inrichtingstips voor met name vergevorderde dementie:
- Gordijnen ’s avonds sluiten i.v.m. weerspiegeling van zichzelf angstig;
- Geen grote spiegels in huis vanwege het niet kunnen plaatsen van de bewegingen/personen die in de spiegel gezien wordt;
- Mensen met dementie zien wazig. Om voorwerpen te onderscheiden moet er een flink contrast zijn. Geen rode stoel voor een rood gordijn;
- Zwarte wc bril is beter omdat een witte wc pot tegen een witte tegel wand nauwelijks te zien is;
- Donker vloerkleed kan angstig zijn omdat het lijkt alsof je in een gat valt;
- Bij grote witte muren zien ze eind van de kamer niet.....mensen durven er ook niet tegen te steunen omdat ze dit soms niet als muur ervaren.
- Ramen tot aan de vloer....geeft aan gevoel buiten te zitten en kan gevoel van het koud hebben oproepen
- Bij een glanzende vloer is er kans dat mensen denken dat het ijs of water is.
Bekijk deze handige website - Eelke Wiersma (Manager GGD gemeente Groningen)
Ter info een website. Mensen met dementiie blijven langer thuiswonen. Het zelfstandig thuis wonen wordt dan dikwijls moeilijker. Op de website http://www.zorgwijzer.nl/Handige snufjes - Hanne van Herwerden (Auteur van 'Zolang ik het kan')
Nog niet gezien - en met succes toegepast: een tijdklok op de televisie, een goed herkenbare sticker op postvak, een sleutelhuisje met code buiten de deur (als dat veilig genoeg is), een magnetron die (als hij ingesteld is) start als het deurtje dichtgaat. Wat het postvak betreft: Eli woonde in een flat en kon zijn postvak niet meer herkennen (wist zijn huisnummer niet meer). Over het sleutelkluisje: Ik heb wel van een oude dame vernomen (ik weet niet of ze daar gewoon bang voor was, of dat het echt was gebeurd) dat een inbreker het ding in elkaar kan slaan, maar Eli woonde in een woongroep voor ouderen, waar veel sociale controle was.
Gebruik een "sleutelklink" - Ingrid Kenis (Maatschappelijk werkende Thebe)
Sleutelhuisjes worden inmiddels afgeraden, inderdaad omdat dan ook voor inbrekers duidelijk is: daar woont een kwetsbaar iemand. Hier in de regio wordt gebruik gemaakt van een "sleutelklink". De deurklink ziet er aan de buitenkant niet anders uit. Met een code krijgt mantelzorg of thuiszorg toegang tot de sleutel die in de klink verborgen zit.
Stem af op persoon met dementie - Jeannet Kloosterman (verpleegkundige psychogeriatrische zorg)
Ik begrijp dat je graag tips wilt ten aanzien van het oriënteren bij dementie. Voor alle onderstaande punten geldt: stem het af op degene met dementie: wat bij de een werkt, hoeft bij een ander niet te werken.- Een dagkalender bij iemand neerleggen op een plek waar hij/zij veel zit. Wij gebruiken een A5-je per dag, waar duidelijk de dag op staat. Voor elke dag heb je een ander velletje, wat je dagelijks verandert. Met een whiteboardstift kun je afspraken of dingen noteren die iemand graag wil weten;
- Enkele briefjes/bordjes neerleggen met geheugensteuntjes;
- Een zwak lampje met bewegingssensor ophangen, om 's nachts de wc of postoel te vinden, is mijn ervaring. Uiteraard niet te fel licht, omdat iemand daar weer te wakker van wordt. Bij een aantal mensen met dementie, werkte dat goed;
- De krant aanhouden: veel mensen hebben dat in hun 'systeem' zitten om zich te oriënteren op de datum;
- Een kalenderklok: nadeel vind ik dat de naam van de maand vaak in het Engels of afgekort staat en de tijd aangegeven wordt met bv 23:45 uur (ipv een klok met wijzers). Dat lukt vaak niet meer om te begrijpen;
- Aansluiten op gewoonte's van mensen werkt ook goed, is mijn ervaring. Als je er bijvoorbeeld een nieuwe TV moet komen: laat de bediening van de afstandsbediening overeenkomen met die van de oude TV. Hetzelfde geldt voor het vervangen van de kraan: een thermostaatkraan of mengkraan is te ingewikkeld als iemand een kraan met twee knoppen voor koud en warm water gewend is;
- Een weekkalender met afspraken werkt soms ook goed. Wij kruisen vaak de dag door die voorbij is, weg;
- Een bordje 'WC' of pictogram op bijvoorbeeld de wcdeur (idem voor douche, keuken, etc);
- Een foto op het keukenkastje met de inhoud van het kastje;
- Een telefoon met voorgeprogrammeerde toetsen met een foto van degene die gebeld wordt;
- Zorg voor goede verlichting o.a. in verband met slechter gaan zien;
- Iemand het gehoorapparaat in laten doen. Batterijen van het gehoorapparaat dagelijks testen. Zijn oren laten uitspuiten;
- Iemand zijn/haar bril op laten zetten. Ogen regelmatig laten controleren, zijn bril aan laten passen.
Handreiking wonen bij dementie - Ruud Dirkse (Zorginnovator, directeur DAZ)
Samen met negen andere deskundigen heb ik in opdracht van Platform31 een praktische handleiding voor woningaanpassingen geschreven. Deze handreiking is integraal opgenomen in ons boek "Handig bij dementie". Daar staat ook een hoofdstuk in over praktische hulpmiddelen.
Ervaringen van een mantelzorger - José van Berkum (Communicatieadviesbureau voor ouderen/zorg/ICT)
Ik heb gisteren de handleiding van Pieter de Boer gelezen. Hij is mantelzorger en heeft zijn eigen huis-, tuin- en keukenervaringen met dementie vastgelegd. Dankzij zijn liefde, doorzettingsvermogen en goed en creatief na blijven denken is hij erin geslaagd het leven van zijn vrouw thuis plezierig te houden. Ook voor hemzelf als mantelzorger.
Bekijk de Schatkist eens - René Stern (Adviseur bij Spectrum)
Spectrum heeft samen met o.a. ZZG, gemeente Wijchen en onder redactie van Qrne een prachtig magazine ontwikkeld: de Schatkist. Hierin zijn praktische tips en persoonlijke verhalen van mantelzorgers van mensen met dementie verzameld en opgetekend.
Generaliseer niet - Anoniem (Individueel begleidster dementie)
Hoewel de wetenschap enorm ondersteunend is, is het gevaar dat we generaliseren. Niemand is dementerend, maar heeft een dementie. Het blijft een individu met een eigen leefstijl en levensgeschiedenis. Mijns inziens heeft het de meeste meerwaarde om in kaart te brengen wat iemand zijn leefgewoontes en interesses zijn (waren) en hoe iemand altijd gewend is (geweest) te handelen. Daarnaast spelen fysieke mogelijkheden/ beperkingen een rol. Als dat helder is, dan is het voornaamste daarbij aan te sluiten met structuur en herhaling binnen de eigen vertrouwde leefomgeving. Met hier en daar een toevoeging van een niet al te ingrijpend hulpmiddel blijft het overzichtelijk. Voorbeelden:
- Fotoboekje met beschrijving van huis, adres, partner familieleden.
- Horloge met instelbare herinneringsfunctie bijv voor medicatie of activiteit.
- Merken van planken of kastdeuren (foto van de inhoud).
- Weekschema bij een kalender en/of kalenderklok.
- Daglichtlamp met timer.
- Ook een Maaltijdbezorger bied structuur.
